در مصرف مشروبات الکلی محتاط باشید

  «شراب استهزا می‌کند و مُسکرات عربده می‌آورد،‏ و هر که به آن فریفته شود حکیم نیست.‏»  امثال ۲۰:‏۱.‏

یعقوب یکی از شاگردان عیسی نوشت:‏ «هر بخشندگی نیکو و هر بخششِ کامل از بالا است و نازل می‌شود از پدر نورها.‏» (‏ یعقوب ۱:‏۱۷)‏ مزمورنویس نیز قدرشناسی خود را برای نعمات فراوان خداوند در این سروده آورده است:‏ «نباتات را برای بهایم می‌رویاند و سبزه‌ها را برای خدمت انسان،‏ و نان را از زمین بیرون می‌آورد.‏ و شراب را که دل انسان را شادمان می‌کند،‏ و چهرهٔ او را به روغن شاداب می‌سازد و دل انسان را به نان قوی می‌گرداند.‏» (‏ مزمور ۱۰۴:‏۱۴،‏ ۱۵)‏ شراب و نوشیدنی‌های الکلی مانند سبزیجات،‏ نان و روغن هدایایی است که خداوند به ما بخشیده است.‏ اما از این هدایا به چه طریق باید استفاده کرد؟‏

  نعمات خداوندی فقط زمانی مفید هستند که به درستی از آن‌ها استفاده شود.‏ برای مثال عسل «خوب است» اما افراط در خوردن آن برای سلامت مضر است.‏ (‏ امثال ۲۴:‏۱۳؛‏ ۲۵:‏۲۷)‏ نوشیدن ‹کمی شراب› نیز می‌تواند مفید باشد،‏ ولی زیاده‌روی در مصرف آن مضرات فراوانی به همراه دارد.‏ (‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏۲۳)‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «شراب استهزا می‌کند و مُسکرات عربده می‌آورد،‏ و هر که به آن فریفته شود حکیم نیست.‏» (‏ امثال ۲۰:‏۱)‏ چگونه امکان دارد که فردی فریفته و اسیر الکل شود؟‏ منظور از زیاده‌روی در مصرف الکل چیست؟‏ چگونه می‌توان تعادل را در مصرف آن حفظ نمود؟‏

«فریفته» الکل نشویم

  در اسرائیل باستان پسری که بدون ابراز ندامت به پرخوری و میگساری ادامه می‌داد،‏ محکوم به مرگ بود و سنگسار می‌شد.‏ (‏ تثنیه ۲۱:‏۱۸-‏۲۱)‏ پولُس رسول به مسیحیان گفت:‏ «اگر کسی که به برادر نامیده می‌شود،‏ زانی یا طمّاع یا بت‌پرست یا فحّاش یا میگسار یا ستمگر باشد،‏ با چنین شخص معاشرت مکنید بلکه غذا هم مخورید.‏» به روشنی می‌توان دید که افراط در نوشیدن مشروبات الکلی و مستی از دید کتاب مقدّس محکوم شده است.‏ —‏ ۱قُرِنتیان ۵:‏۱۱؛‏ ۶:‏۹،‏ ۱۰.‏

  کتاب مقدّس نشانه‌های مستی را چنین شرح می‌دهد:‏ «به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است،‏ حینی که حباب‌های خود را در جام ظاهر می‌سازد،‏ و به ملایمت فرو می‌رود.‏ اما در آخر مثل مار خواهد گزید،‏ و مانند افعی نیش خواهد زد.‏ چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید،‏ و دل تو به چیزهای کج تنطّق خواهد نمود.‏» (‏ امثال ۲۳:‏۳۱-‏۳۳)‏ افراط در مصرف مشروبات الکلی مثل گزیدگی ماری سمّی است که سبب ناراحتی‌های جسمی،‏ اختلالات روانی و حتی بی‌هوشی خواهد شد.‏ شخص مست ممکن است «چیزهای غریب» ببیند که به صورت خیال‌بافی و یا حتی توّهم بروز کند.‏ در چنین شرایطی شخص خویشتنداری را از دست می‌دهد و افکار و امیال زشتی را که معمولاً تحت کنترل دارد،‏ نمایان می‌سازد.‏

  در مورد اشخاصی که الکل مصرف می‌کنند ولی نه تا حدّی که دیگران متوجه مستی آنان شوند چه می‌توان گفت؟‏ بعضی با وجود اینکه مقدار زیادی الکل می‌نوشند،‏ علائم مستی به وضوح در آن‌ها مشاهده نمی‌شود.‏ اگر تصوّر کنیم چنین رفتاری بی‌ضرر است،‏ خود را فریب داده‌ایم.‏ (‏ اِرْمیا ۱۷:‏۹)‏ فراموش نکنیم که اعتیاد به الکل به مرور ایجاد می‌شود و با این عمل به تدریج «بندهٔ شراب زیاده» خواهیم شد.‏ (‏ تیطُس ۲:‏۳)‏ در رابطه با اعتیاد به الکل نویسنده‌ای به نام کارولین نَپ می‌گوید:‏ «اعتیاد به الکل چنان تدریجی و آهسته صورت می‌گیرد که شخص خود متوجه آن نمی‌شود.‏» واقعاً که افراط در مصرف مشروبات الکلی دامی است مرگبار!‏

  عیسی به ما در این خصوص چنین تذکر داده است:‏ «پس خود را حفظ کنید مبادا دل‌های شما از پرخوری و مستی و اندیشه‌های دنیوی سنگین گردد و آن روز ناگهان بر شما آید.‏ زیرا که مثل دامی بر جمیع سکنهٔ تمام روی زمین خواهد آمد.‏» (‏ لوقا ۲۱:‏۳۴،‏ ۳۵)‏ آیا عیسی در اینجا فقط مستی را محکوم کرده است؟‏ حال اگر مصرف الکل باعث سستی و کم شدن فعالیت‌های مسیحی شخص شود چطور؟‏ آیا چنین شخصی در روز خداوند رستگار خواهد شد؟‏

مضرات زیاده‌روی در مصرف الکل

  افراط در مصرف مشروبات الکلی شخص را از لحاظ جسمی و روحی در معرض خطر قرار می‌دهد.‏ از بیماری‌های ناشی از الکل می‌توان به التهاب بافت‌های کبد (‏ سیروز)‏،‏ هِپاتیت و اختلالات عصبی مانند اضطراب،‏ لرزش،‏ و توّهم اشاره کرد.‏ اعتیاد دراز مدت به الکل می‌تواند به سرطان،‏ دیابت،‏ بیماری‌های قلبی و جهاز هاضمه بینجامد.‏ پس به وضوح می‌توان دید که زیاده‌روی در مصرف الکل با این پند کتاب مقدّس مغایرت دارد که می‌گوید:‏ «پس ای عزیزان،‏ چون این وعده‌ها را داریم،‏ خویشتن را از هر نجاست جسم و روح طاهر بسازیم و قدّوسیت را در خداترسی به کمال رسانیم.‏» —‏ ۲قُرِنتیان ۷:‏۱.‏

  افراط در مصرف الکل باعث به هدر رفتن سرمایه و حتی از دست دادن شغل می‌گردد.‏ سلیمان،‏ پادشاه اسرائیل باستان چنین تذکر می‌دهد:‏ «با آدم‌های می‌گسار و شکم‌پرست معاشرت نکن،‏ زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است،‏ فقیر و محتاج خواهند شد.‏» —‏ امثال ۲۳:‏۲۰،‏ ۲۱،‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

  در اشاره به دیگر خطرات مصرف الکل در «دایرة‌المعارف الکلیسم» (‏ انگل.‏)‏ آمده است:‏ «تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف الکل توانایی شخص را در رانندگی پایین می‌آورد یعنی باعث کم شدن دقت،‏ قدرت تشخیص و سرعت انتقال و همچنین از دست دادن تعادل و پایین آمدن قدرت بینایی می‌شود.‏» رانندگی بعد از مصرف الکل نتایجی مصیبتبار به بار می‌آورد.‏ فقط در کشور آمریکا سالانه ده‌ها هزار کشته و صدها هزار زخمی به جای می‌گذارد.‏ از آنجا که جوانان در رانندگی و مصرف الکل کم تجربه هستند بیشتر در معرض این خطر قرار می‌گیرند.‏ آیا کسی که بعد از مصرف چندین نوشیدنی الکلی اقدام به رانندگی می‌کند می‌تواند ادعا کند که زندگی را به عنوان هدیه‌ای از جانب یَهُوَه خدا می‌شناسد؟‏ (‏ مزمور ۳۶:‏۹)‏ با در نظر داشتن تقدّس زندگی،‏ بهترین تصمیم برای شخصی که قصد رانندگی دارد این است که از خوردن مشروبات الکلی پرهیز نماید.‏

  مصرف بی‌رویهٔ الکل نه فقط از لحاظ جسمی بلکه از لحاظ روحی و روانی نیز به انسان آسیب می‌رساند.‏ در کتاب مقدّس آمده است:‏ ‹شراب و شیره [مشروب الکلی شیرین] دل را می‌رباید.‏› (‏ هوشَع ۴:‏۱۱)‏ مصرف الکل به ذهن آسیب می‌رساند.‏ در یکی از مجلّات مرکز مبارزه با مواد مخدّر آمریکا آمده است:‏ «وقتی که شخصی الکل مصرف می‌کند الکل از طریق دستگاه گوارش وارد جریان خون و به سرعت وارد مغز می‌شود و فعالیت قسمتی از مغز را که وظیفهٔ کنترل فکر و احساسات را به عهده دارد،‏ کند می‌کند.‏ شخص خویشتنداری را از دست می‌دهد و خود را بدون قیدوبند احساس می‌کند.‏» بله،‏ مصرف الکل سبب می‌شود که به راحتی ‹فریب بخوریم،‏› همچنین بی‌قیدوبندی ناشی از آن باعث می‌شود بیشتر در معرض تحریک و وسوسه قرار بگیریم.‏ —‏ امثال ۲۰:‏۱.‏

  به علاوه در کتاب مقدّس آمده است:‏ «پس خواه بخورید،‏ خواه بنوشید،‏ خواه هر چه کنید،‏ همه را برای جلال خدا بکنید.‏» (‏ ۱قُرِنتیان ۱۰:‏۳۱)‏ آیا رفتار شخصی که در مصرف الکل زیاده‌روی کرده است خدا را جلال می‌دهد؟‏ یک مسیحی هیچ گاه نمی‌خواهد به عنوان فردی میگسار شهرت یابد.‏ چرا که چنین رفتاری بیشتر سبب بدنامی یَهُوَه خدا می‌شود تا جلال نام او.‏

  اگر یک مسیحی تعادل را در مصرف الکل رعایت نکند و باعث لغزش هم‌ایمان خود مثلاً یک مسیحی جدید شود،‏ چطور؟‏ (‏ رومیان ۱۴:‏۲۱)‏ عیسی در این خصوص اخطار داده می‌گوید:‏ «وای به حال کسی که باعث لغزش یکی از این کوچکان که به من ایمان دارند بشود.‏ برای او بهتر می‌بود که سنگ آسیابی بگردنش آویخته شود و در اعماق دریا غرق گردد.‏» (‏ متّیٰ ۱۸:‏۶،‏ انجیل شریف )‏ افراط در مصرف مشروبات الکلی می‌تواند باعث شود که از ما در جماعت سلب مسئولیت شود.‏ (‏ ۱تیموتاؤس ۳:‏۱-‏۳،‏ ۸)‏ مصرف بی‌رویهٔ الکل برخوردها و مشکلات فراوانی نیز در خانواده‌ها به وجود می‌آورد.‏

از زیاده‌روی بپرهیزیم

  بهترین شیوه برای حفظ تعادل در مصرف الکل تشخیص بین حد اعتدال و زیاده‌روی است.‏ نباید فراموش کرد که منظور از این حد،‏ مرز بین زیاده‌روی و مستی نیست.‏ حال چگونه می‌توان تعیین کرد که مصرف چه مقدار الکل اعتدال و چه مقدار زیاده‌روی محسوب می‌شود؟‏ عوامل زیادی در این خصوص دخیل است و نمی‌توان قانونی مشخص برای آن تعیین کرد.‏ بلکه هر شخص باید حد خود را بشناسد و سعی کند از آن تجاوز نکند.‏ چگونه شخص می‌تواند حد خود را تعیین کند؟‏ آیا راهنمای مشخصی برای آن وجود دارد؟‏

  در کتاب مقدّس آمده است:‏ «پسرم،‏ حکمت و بصیرت را نگاه‌دار و هرگز آن‌ها را از نظر خود دور نکن؛‏ زیرا آن‌ها به تو زندگی و عزّت خواهند بخشید.‏» (‏ امثال ۳:‏۲۱،‏ ۲۲،‏ تفس )‏ برای تشخیص حد خود در مصرف الکل باید از این اصل پیروی کنیم:‏ هر مقدار الکل که کوچک‌ترین خلل یا کندی‌ای در قدرت تشخیص و یا تفکّر ایجاد کند،‏ زیاد است.‏ البته برای تشخیص این حد باید با خود کاملاً صادق بود.‏

  در بعضی شرایط نوشیدن حتی کمی الکل هم صلاح نمی‌باشد.‏ مثلاً یک مادر باردار به دلیل اثر سوء الکل بر روی جنین،‏ ممکن است از مصرف آن امتناع ورزد.‏ همین‌طور نوشیدن الکل در مقابل شخصی که قبلاً الکلی بوده و یا فردی که وجدانش به او اجازهٔ مصرف الکل را نمی‌دهد،‏ صحیح نمی‌باشد.‏ یَهُوَه خدا به کاهنانی که در معبد کار می‌کردند،‏ فرمان داد:‏ «تو و پسرانت با تو چون به خیمه اجتماع داخل شوید،‏ شراب و مُسکری منوشید مبادا بمیرید.‏» (‏ لاویان ۱۰:‏۸،‏ ۹)‏ به این دلیل باید از نوشیدن الکل قبل از جلسات مسیحی،‏ خدمت موعظه و انجام دیگر مسئولیت‌های مسیحی،‏ پرهیز کنیم.‏ همچنین در کشورهایی که نوشیدن مشروبات الکلی برای سنینی خاصّ و یا برای عموم ممنوع اعلام شده است باید از قوانین آن کشور اطاعت نمود.‏ —‏ رومیان ۱۳:‏۱.‏

  وقتی به ما نوشابهٔ الکلی تعارف می‌شود باید اوّل از خود سؤال کنیم:‏ ‹آیا حتماً باید بنوشم؟‏› و اگر تصمیم به نوشیدن گرفتیم نباید از حد خود تجاوز کنیم.‏ اجازه ندهیم کسی ما را به نوشیدن بیش از حد وادار کند.‏ بخصوص باید در جشن‌ها و میهمانی‌هایی که نوشابه‌های الکلی به وفور در دسترس است مراقب باشیم.‏ در بسیاری از مناطق جوانان قانوناً اجازه دارند مشروبات الکلی بنوشند.‏ در این‌گونه موارد والدین بخصوص وظیفه دارند فرزندانشان را راهنمایی کرده و نظارت لازم را به عمل آورند.‏ —‏ امثال ۲۲:‏۶.‏

مبارزه با الکل

  آیا حفظ تعادل در مصرف نوشابه‌های الکلی برای شما مشکل است؟‏ قطعاً اگر مصرف بی‌رویهٔ الکل به صورت یک گناه پنهانی درآید دیر یا زود تأثیرش آشکار خواهد شد.‏ با پاسخ دادن به این سؤالات می‌توانیم نگاهی دقیق و صادقانه به خود بیندازیم.‏ آیا بیش از سابق نوشابهٔ الکلی مصرف می‌کنم؟‏ آیا نوشابه‌هایی قوی‌تر مصرف می‌کنم؟‏ آیا برای فرار از اضطراب،‏ نگرانی یا مشکلات به الکل روی می‌آورم؟‏ آیا از میان آشنایان یا دوستانم کسی در مورد مصرف الکل من نگرانی‌اش را ابراز کرده است؟‏ آیا مصرف الکل من سبب ایجاد مشکلاتی در خانواده شده است؟‏ آیا می‌توانم بدون هیچ مشکلی برای مدت یک هفته،‏ یک ماه یا چند ماه نوشابهٔ الکلی ننوشم؟‏ آیا مخفیانه و دور از چشم دیگران نوشابه‌های الکلی مصرف می‌کنم؟‏ اگر پاسخ به بعضی از این سؤالات مثبت است چه باید کرد؟‏ نباید مثل شخصی باشیم ‹که صورت خود را در آینه نگاه می‌کند و فوراً فراموش می‌کند که چطور شخصی است.‏› (‏ یعقوب ۱:‏۲۲-‏۲۴)‏ باید مصمم شده قدم‌های لازم را برای حل مشکل برداریم؟‏ به چه صورت؟‏

  پولُس به مسیحیان چنین اندرز داد:‏ «مست شراب مشوید که در آن فجور است،‏ بلکه از روح پر شوید.‏» (‏ اَفَسُسیان ۵:‏۱۸)‏ هر کس باید حد خود را در مصرف الکل تشخیص دهد و به هیچ وجه از آن تجاوز نکند.‏ باید خویشتنداری را در خود تقویت کنیم.‏ آیا با کسانی معاشرت داریم که در مصرف الکل زیاده‌روی می‌کنند؟‏ مراقب باشیم!‏ در کتاب مقدّس آمده است:‏ «با حکیمان رفتار کن و حکیم خواهی شد،‏ اما رفیق جاهلان ضرر خواهد یافت.‏» —‏ امثال ۱۳:‏۲۰.‏

  آیا برای فرار از مشکلات به الکل روی می‌آورید؟‏ مسلّماً این کار درستی نیست.‏ بهتر است به حل مشکل بپردازید.‏ کلام خدا راهنمایی‌های ارزنده‌ای در این خصوص در اختیار ما قرار می‌دهد.‏ (‏ مزمور ۱۱۹:‏۱۰۵)‏ با پیران مورد اعتمادتان صحبت کنید و در کمک خواستن از آنان به خود تردید راه ندهید.‏ حداکثر استفاده را از امکاناتی که یَهُوَه برای پیشرفت روحانی در اختیارتان گذاشته است،‏ ببرید.‏ خود را به یَهُوَه نزدیک کنید.‏ مرتباً به او دعا کنید بخصوص در مورد ضعفتان با او راز و نیاز کنید.‏ از خدا در دعا استدعا کنید که ‹فکر و دلتان را تفتیش و پاک سازد.‏› (‏ مزمور ۲۶:‏۲،‏ تفس )‏ و همان طور که در مقالهٔ قبل بررسی کردیم،‏ در وفاداری به خدا تمام سعی و کوشش خود را بکنید.‏

  حال اگر با وجود تلاش‌های فراوان مشکل زیاده‌روی در مصرف الکل همچنان ادامه پیدا کرد،‏ چطور؟‏ باید پند عیسی را به کار بندیم که گفت:‏ «اگر دستت باعث گمراهی تو می‌شود،‏ آن را ببر،‏ زیرا بهتر است بدون دست وارد حیات شوی از این که با دو دست به جهنّم بیفتی.‏» (‏ مَرقُس ۹:‏۴۳،‏ ا ش )‏ با توجه به این پند عیسی بهتر است چنین شخصی‌کاملاً از خوردن مشروبات الکلی صرف‌نظر نمایید.‏ خانمی که به الکل معتاد شده بود مصمم شد پند عیسی را بکار بندد.‏ او می‌گوید:‏ «بعد از تقریباً دو سال و نیم ترک الکل گاهی فکر می‌کنم شاید نوشیدن مقدار کمی الکل فقط برای اینکه خودم را امتحان کنم،‏ ضرری نخواهد داشت.‏ اما به محض اینکه چنین فکری به ذهنم خطور می‌کند به یَهُوَه خدا دعا می‌کنم.‏ من تصمیم گرفته‌ام تا سیستم جدید نوشیدنی الکلی ننوشم،‏ شاید حتی در سیستم جدید هم ننوشم.‏» کنار گذاشتن الکل در مقابل زندگی در دنیای جدید عادل خداوند بهای ناچیزی است.‏ —‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۱۳.‏

چنان بدوید که جایزه را ببرید

  پولُس زندگی مسیحی را به شرکت در یک مسابقه یا مبارزه تشبیه می‌کند:‏ «آیا نمی‌دانید که در میدان مسابقه،‏ همه می‌دوند،‏ اما تنها یکی جایزه را می‌برد؟‏ پس شما چنان بدوید که ببرید.‏ هر که در مسابقات شرکت می‌جوید،‏ در هر چیز،‏ تن به انضباطی سخت می‌دهد.‏ آنان چنین می‌کنند تا تاجی فانی به دست آورند؛‏ ولی ما چنین می‌کنیم تا تاجی غیرفانی به دست آوریم.‏ پس من این گونه می‌دوم،‏ نه چون کسی که بی‌هدف است؛‏ و مشت می‌زنم،‏ نه چون کسی که هوا را بزند؛‏ بلکه تن خود را سختی می‌دهم و در بندگی خویش نگاهش می‌دارم،‏ مبادا پس از موعظه به دیگران،‏ خود مردود گردم.‏» —‏ ۱قُرِنتیان ۹:‏۲۴-‏۲۷،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو.‏

  فقط کسانی جایزه را از آن خود می‌کنند که مسابقه را با موفقیت به اتمام رسانند.‏ در مسابقهٔ زندگی زیاده‌روی در مصرف مشروبات الکلی مانع رسیدن به خط پایان مسابقه می‌شود.‏ ما نیز باید تن به انضباطی سخت بدهیم.‏ برای دویدن در مسابقهٔ زندگی می‌باید از «می‌گساری» پرهیز کنیم.‏ (‏ ۱پِطْرُس ۴:‏۳)‏ این انضباط همان حفظ خویشتنداری در همهٔ امور است.‏ برای مقابله با مصرف بی‌رویهٔ مشروبات الکلی عاقلانه است که «بی‌دینی و شهوات دنیوی را ترک کرده،‏ با خرداندیشی و عدالت و دینداری در این جهان زیست کنیم.‏» —‏ تیطُس ۲:‏۱۲.‏